Fenerler
Denizde gezenlerin, yolunu, mevkiini bulmasını, tehlikeli yerlerden salimen geçebilmesini sağlayan, kayaları, sığlıkları gösteren en önemli yardımcılarından biri de fenerlerdir. Dünyadaki bütün fenerler, bölge bölge ayrılıp, Fener Risalesi denen kitaplarda toplanır. Burada, her fener için, haritada verilen bilgiden ayrı olarak, yapımı, şekli ve her türlü özelliğine ait bilgi vardır. Bilhassa eski haritalarla yola çıkanlar, o denizlere ait fener risalelerini alıp, son durumlarını, herhangi bir değişiklik olup olmadığını kontrol etmeleri gerekir.
S.H.O. Dairesi’nin FenerIer ve Sis İşaretleri adlı kitabı, Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz bölgesini kapsar. Sahillerimiz boyunca, gemi güzergâhı ve limanları haricinde, maalesef kâfi miktarda fener yoktur. Balıkçı barınaklarının, küçük yat limanlarının hemen hemen hiçbirinde, konumlarını, girişlerini belirtecek fenerler hâlâ konmamıştır. Bazılarında varsa da, düzgün çalışmazlar, güvenilmez. Dolayısıyla, seyir planının ona göre yapılması, son durumu çok iyi bilinmeyen böyle yerlere, gece girilmemesi önemle belirtilir. Haritadaki, yeri kırmızı nokta ile işaretlenmiş ve emniyetimiz için konmuş bu fenerlerin dilinden bizim de anlamamız gerekir.
Şimdi en çok kullanılan fener türlerini şöyle sıralayabiliriz :
| Fener Türü | Özelliği |
Kısaltması
|
|
| Sabit | Süretli bir ışık |
F
|
|
| Şimşekli | Işık süresi karanlık süreden az |
FI
|
|
| Seri şimşekli | Dakikada 50-80 arası devamlı çakar |
Q
|
|
| Grup şimşekli | Muhtazam aralıklarla iki veya daha çok çakar. Parantez içinde çakar adedi yazar |
Eski Gr FI (3)
Yeni FI (3) |
|
| Hüsuflu | Şimşekli fenerin aksi ışık süresi karanlıktan fazla |
Occ
|
|
| Grup hüsuflu | Birden fazla çakar. Grup şimşeklerinin aksi |
Occ (2)
|
|
| Izofas | Işık ve karanlık Süreleri eşit |
ISO
|
|
| Renk değiştiren | Yukarıda anlatılan fenerler, aynı yönde birde3n fazla renk değiştiriyorsa önüne (Alt) rumuzunu alır. |
Alt
|
Şimdi bunların haritada yazılış ve okunuşuna bir göz atalım: Önce fenerin türü yazılır, F, FI gibi. Şayet gruplu fener ise, parantez içinde, bir periyot zarfındaki çakar adedi yazar. FI (3) gibi. Bundan sonraki rakam, saniye olarak fenerin periyodunu verir ve arkasına (s) yani saniye harfini alır. FI (3) 15s gibi. Sonraki rakam, fener ışığının deniz seviyesinden yüksekliğini metre olarak gösterir ve peşine (m) harfini alır. FI (3) 15s 22m gibi. En sondaki rakam ise, fenerin mil olarak görünüş mesafesi olup, (M) harfi ile yazılır. FI (3) 15s 22m 10M gibi. “Periyot° bir fenerin karakterini oluşturan ışık ve karanlık sürelerinin tekrarlanmasına kadar geÇen zamandır. Bazı tehlikeli yerleri göstermek için, o sektör, değişik renkte verilir. Bu sektörlerin kerterizleri denizden göründüğü şekildedir.
