19.2 C
İstanbul
Cuma, Mart 29, 2024
spot_img
Ana SayfaEğitim ve Faydalı BilgilerTeknenizin Karaya Oturması Durumunda Yapılacaklar

Teknenizin Karaya Oturması Durumunda Yapılacaklar

Teknenizin Karaya Oturması Durumunda Yapılacaklar

Ne kadar tecrübeli bir denizci olsanız da, yelkenli gezi teknenizin karaya oturma riski her zaman göz önünde bulundurmanız gereken risklerdendir. Teknelerin karaya oturmaları durumunda yapılması ve yapılmaması gereken işlemler hakkında bazı önerilerde bulunmak istiyorum.

Karaya oturma sırasında neler yapmanız gerektiği konusunda sigorta poliçenizdeki koşulları, yapmanız gereken işlemleri veya yapmamanız gerek işlemleri önceden sigorta acentenizle görüşüp, her detayı netleştirmelisiniz. Gerekiyorsa sigorta poliçenize ilave maddeler koydurtmalısınız. Bütün tekne-yat sigorta poliçelerinde, karaya oturma sırasında oluşan hasarların karşılanacağı yazılır; ancak yapmadığınız veya yanlış yaptığınız bir işlem nedeniyle, hasarınız veya kurtarma sırasında yaptığınız masraflar, sigortanız tarafından ödenmeyebilir. Teknenizin yat sigortasını yapmadan önce, yelkenli gezi teknenizin karaya oturması durumunda sigorta  şartlarına uygunluk açısından neler yapılması gerektiğini, poliçenizin yat asistans hizmetleri içersinde karaya oturmuş teknenin kurtarılmasının olup olmadığını, sigortanıza haber vermeden yapacağınız çekme-kurtarma masraflarının sigortanız tarafından karşılanıp karşılanmayacağını, varsa çekme-kurtarma masrafı ödeme limitlerini, başka birilerine veya devlet kurumlarına yaptırılan çekme-kurtarma sırasında meydana gelen hasarların ödenip ödenmeyeceğini, çekme-kurtarma ve karaya oturmuş teknenin fotoğraflarıını çekme, tutanak tutturma, kıyı emniyeti veya sahil güvenlikten resmi belge alma zorunluluğunun olup olmadığını, nereyi ne zaman aramanız gerektiğini öğrenmeli, sigorta firmanızın marina veya balıkçı barınaklarında anlaşmalı kurtarma ekiplerinin olup olmadığını öğrenmelisiniz. Buna ilave olarak, teknenizin bulunduğu bölgedeki veya gitmeyi planladığınız bölgedeki tüm marina ve balıkçı barınaklarının telefonlarını, telsiz kanal numaralarını, varsa sigortanın yat asistans numarasını, sigorta acentenizin telefon numarasını, PVC kaplı bir kağıda yazarak, teknenizdeki kolay bulunabilecek bir yere yapıştırmalısınız. Bazı  sigorta poliçeleri, bir devlet kurumu teknesi tarafından teknenize bir hasar verilmişse, karşılamayabiliyor. Örneğin tekneniz karaya oturduğunda bir balıkçı teknesinin veya sahil güvenlik veya kıyı emniyeti botunun teknenizi şiddetli bir şekilde çekmesi sonrasında salmanız veya çekme sırasında teknenizin bazı bölümleri kırıldıysa, hasar gördüyse, bunun sigorta firması tarafından ödenip ödenmeyeceğinin açıklığa kavuşturulması gerekir. Eğer tekneniz karaya oturduysa ve bir yardım almanız gerekiyorsa, önceden öğrendiğiniz bu bilgiler ışığında en uygun çözümü bulmalısınız.

Salması olan yelkenli gezi teknelerinin draftları(su çekimleri) fazla olduğu için, tecrübeli denizciler bile, zaman zaman karaya oturma problemi ile karşılaşabilmektedir. Teknenizin karaya oturmaması için, her zaman navigasyon cihazınızdaki derinliği gösteren haritalara bakarak rota oluşturmanızı, hatta bu değerlere de her zaman güvenmeyerek, kıyılarda seyrederken navigasyon cihazınızdaki derinliği gösteren değeri  ve değerin metre cinsinden olup olmadığını sürekli kontrol etmenizi, teknenizin draftının 1m fazlasından daha sığ yerlere hiç bir zaman girmemenizi öneriyorum. Örneğin teknenizin draftı(su çekimi) 2.20m ise, sizin tekneniz için 3.2m’den daha sığ yerler tehlikeli olarak kabul edilmelidir. İnternetten tüm balıkçı barınakları, koy ve  liman girişleri ile ilgili yazıları, tavsiyeleri okumanızı, mümkün olduğu kadar bilmediğiniz balıkçı barınaklarına, navigasyon haritasında derinliğini incelemediğiniz koylara, limanlara girmemenizi öneriyorum. Bazı liman  ve koy girişlerinde veya kıyılarında zaman zaman akıntılar nedeniyle veya fırtınalar sonrasında kum tepeleri oluşabilir. Derinlik göstergeniz sonar scanner, teknenizin önündeki yükseltileri detaylı grafik halinde gösteren cinste değilse, zaman zaman çıkıntı halindeki, birden bire önünüze çıkabilecek denizin altında kalan kayalıklara, kum tepeciklerine teknenizin oturma riski her zaman bulunmaktadır. Özellikle küçük balıkçı barınaklarında, Marmara Denizi’nde ve Ege’nin koylarında teknenizin karaya oturması için bir çok tuzak bölgeler bulunmaktadır. Derinlikleri gösteren harita üzerinde ön inceleme yapmadan hiç bir koya veya limana girmemenizi öneriyorum. Her zaman rotanızı ve demir atacağınız koyları navigasyon cihazındaki derinlikleri de dikkate alarak belirlemeniz, her zaman sizin için en emniyetli yöntem olacaktır.

Bazı tehlikeli bölgelerde uyarı amaçlı kardinal ve fenerler olmakla beraber, çoğu zaman bu uyarılar ve kardinallerin sayıları ve konumları yeterli olmamaktadır. Örneğin yurt dışında kayalık bir alan varsa, bu alanın dört yanına kardinaller konulup, denizcilerin tehlikeli alana yaklaşması engellenirken, ülkemizde bu uyarı kardinal ve fenerleri genellikle kayalıkların üzerlerine konulduğu için teknelerin kayalık alandan ne kadar uzaktan geçmeleri gerektiği denizcilerin kendilerine bırakılmıştır. Bu sorun nedeniyle ülkemizde her yıl birçok tekne karaya oturmaktadır.

Teknelerinin karaya oturması, yelkenli tekne sahiplerinin korkulu rüyasıdır. Siz de muhtemelen teknenizi karaya oturtmamak için her türlü önlemi alıyorsunuzdur; ancak, ne kadar tecrübeli bir denizci olsanız da, çıpanız taradığında, bazen dalgınlıkla navigasyon cihazındaki derinlik ölçerdeki derinliğe dikkat etmediğinizde veya fırtınaya yakalandığınızda teknenizi karaya oturtabilirsiniz. Bu durumda neler yapılabileceği konusunda bazı önerilerde bulunmak istiyorum.

Karaya oturma anında yapılacak işlemler, teknenizin karaya oturduğu zeminin cinsine, rüzgarın yönüne ve şiddetine, dalga durumuna, teknenizdeki hasar durumuna, teknenizin pozisyonuna, zemine saplanma miktarına, teknenizin büyüklüğüne, çevrede sizi kurtarabilecek bir tekne olup olmamasına göre değişir. Ben size genel bilgileri verip, geri kalan yapılması gereken işlemler için sizin duruma ve şartlara göre karar vermenizi öneriyorum.

Karaya oturma olaylarının büyük çoğunluğu, teknenin kıyıya doğru ilerlerken, salmanın kuma veya kayalık zemine saplanması veya tekneniz alarga demirlemişken veya kıçtan kara bağlı iken, çıpanızın taraması nedeniyle teknenizin karaya oturması şeklinde olur. Kayalık zeminde olan karaya oturmalarda teknenizde hasar da olabilir. Şiddetli bir çarpma olduysa, bir çatırdama duyduysanız, farş tahtalarını kaldırarak, teknenize su girip girmediğini kontrol etmelisiniz. Eğer teknenize su giriyorsa, sintine pompalarınızı çalıştırarak suyu tahliye etmelisiniz. Suyun teknenize giriş hızı bazen sintine pompalarınızın kapasitesinin üstünde olabilir. Bu durumda motorunuzun denizden su emiş hortumunu söküp, teknenizdeki suyu emecek şekilde sistemi değiştirerek, teknenizdeki suyu tahliye etmenizi, su tahliye oldukça motoru kapatmanızı ve bu işlemi tekneniz bir marinada acilen karaya alınıncaya kadar devam etmenizi öneririm. Bu işlem için önceden yedek hortum bulundurmanızı ve bir bidona doldurduğunuz su ile kısa süreli bir deneme yapmanızı öneririm. Su kaçaklarını kapatmak için özel olarak yapılmış, su içinde yapışabilen, su kaçaklarını kapatabilen kendinden yapışkanlı özel bantınız(Flex tape vb.) varsa(Mutlaka teknenizde bulundurmalısınız), su giren yere yapıştırarak, geçici de olsa, teknenize deniz suyu girişini durdurmaya çalışmalısınız. Su kaçağını kesemediyseniz ve tekneniz su almaya devam ediyorsa, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nün 151 no.lu telefonunu ve 158 no.lu Sahil Güvenlik telefonunu arayarak veya VHF telsizin 08 no.lu kanalından Sahil Güvenlik ile iletişim kurarak veya  16 no.lu kanalından tüm diğer teknelere acil yardım çağrısı yaparak acil yardım talep etmelisiniz.

Tekneniz su almıyorsa, panik olmadan, durum değerlendirmesi yaparak, teknenizi nasıl kurtarabileceğinizin planını yapmalısınız. Tekneniz karaya oturmuşsa ilk aşamada hiç denize girmeden, motorunuzu kullanarak, denizin derin tarafına doğru teknenizi hareket ettirmeye çalışarak, teknenizi kurtarmaya çalışmalısınız. Eğer bu işlem yeterli olmadıysa, teknenizin nereye, nasıl oturduğuna bakarak, sorunun ve çözümün ne olduğu konusunda durum değerlendirmesi yapmalısınız. Sorunun ne olduğunu tam olarak anlamazsanız ve yanlış çözüm arayışlarınıza girerseniz, teknenize hasar verebilir, işleri zorlaştırabilirsiniz.  Sadece motor gücü ile kurtulamayacak kadar karaya oturmuş bir teknenin saplandığı yerden kurtarılmasının en pratik yolu, tekneyi bir miktar yana yatırıp, tekneyi denizin derin tarafına doğru kendi motor gücüyle çekmektir. Su sıcaklığı uygunsa, dalga veya akıntı yoksa, denize girmeniz sizin için risk oluşturmayacaksa, belinize halat bağlayıp denize girerek veya suda çalışan bir kameraya uzatma çubuğu takıp teknenizin altına bakarak, karaya oturan teknenizin durumuna bakıp, teknenizin ne tarafa doğru yatması gerektiğini belirlemelisiniz.

Karaya oturmuş bir tekneyi kurtarmak için mevcut koşullara göre farklı yöntemler uygulanabilir:

Eğer çevrede size yardımcı olabilecek bir tekne yoksa, tekneniz çok büyük değilse,  teknenizi yana yatırmak için bumbayı tekneyi yatıracağınız yöne doğru açıp, bumbanın ucuna ağır birisini çıkartarak, teknedeki herkesi aynı tarafta küpeşteye oturtarak, teknenizi yana yatırabilirsiniz. Bir başka yöntem, çıpanızı ve yeterli miktarda zinciri dingi botunuza alıp, teknenizin yan tarafına doğru götürüp, balon mandar halatını demire bağlayıp, vincinizi kullanarak çıpanızdan güç alarak teknenizi yana yatırmaktır. Tekneniz yana yattıktan sonra teknenizi kolayca motor gücü ile kurtarabilirsiniz. Eğer tekneniz yana yatmış olmasına rağmen, motor gücü ile kendini kurtaramayacak şekilde karaya oturmuşsa, bir başka tekneden yardım almalısınız. Eğer sigorta firmanızın yat asistans hizmeti, tekne çekme-kurtarmayı da kapsıyorsa(çoğu sigorta firmasının poliçelerinde kapsamaz), bu işleri sigorta firmasının anlaşmalı firmasına yaptırmalısınız. Sigortanızın böyle bir hizmeti yoksa, çekme kurtarma teknelerini kendiniz bulmalısınız. Kıyı Emniyeti veya Sahil güvenlik botları teknenizin kurtrılması için en ideal çözüm olmakla birlikte, eğer yardım çağrınızı hayati tehlike olmadığı için veya kurtarma ekiplerinin bulundukları yere uzak olmanız nedeniyle kabul etmedilerse, en yakın balıkçı barınağındaki tercihan bir tanesi daha büyük, iki  balıkçı teknesi bulmanızı veya teknenizi kendi imkanlarınızla yana yatırdıktan sonra çekilmesini sağlamanızı öneriyorum. Çok güçlü motoru olan bir kurtarma teknesi ile yan yatırmadan tekneyi doğrudan zemine sürterek, zorlayarak çekmeye çalışmanız halinde, zemin cinsine göre zemin kayalıksa, teknenizin salması hasar görebilir, kırılabilir, belki de tekneniz salma-gövde  birleşim yerinden su alıp, batabilir. Bu durumda yakınlarda yardımcı olabilecek iki tekne varsa, yardımcı teknelerden küçük olanı balon yelken mandar halatınızı çekerek teknenizi yana yatırıp, diğer tekne de teknenizi teknenizin pozisyonuna göre baş veya kıç kısımdan açığa, daha derin kısımlara doğru çekmelidir. Kurtarma işlemi sırasında teknenizi yana yatıracak teknenin çok güçlü olmasına gerek olmayabilir, hatta karadaki veya teknenize yandan yanaşan bir başka teknedeki beş altı kişinin el ile balon mandar halatından çekmesi bile teknenizi yana yatırabilir.  Teknenizin büyüklüğüne ve karaya oturma durumuna göre, tekneyi çekecek diğer kurtarma teknesinin yeterli büyüklükte ve kuvvette olması gerekir. Örneğin teknenizi çekecek teknenin koç başı sizin teknenizin koç başından büyük olmalıdır. Çekme halatı olarak kendi halatınızdan çok daha kalın ve kuvvetli halat kullanmalısınız. Çekme için kullanılacak halat teknenize sadece bir noktadan bağlanmamalı, yükün dağıtılmasını sağlamalısınız. Halatın koparak kamçı gibi çarparak ağır yaralanmalara neden olabileceğini öngörerek, halat yakınında kimsenin olmamasına dikkat edilmelidir.

Eğer sadece bir kurtarma teknesi yardımınıza geldiyse, kurtarma özelliği olmayan bir başka gezi teknesi yardımı ile, bumbaya adam çıkartarak veya çıpayı kullanarak teknenizi yana yatırdıktan sonra çekme işlemini yapmalısınız.  Eğer deniz dalgalı ve fırtına nedeniyle tekneniz karaya oturmuşsa, zaten tekneniz yana yatmış olacağı için güçlü bir kurtarma teknesinin en kısa sürede teknenizi açığa çekerek, teknenizi kurtarması, en kısa ve pratik çözüm olacaktır.

Teknenizi kurtarmaya gelen balıkçılar, kıyı emniyeti veya sahil güvenlik yetkilileri iyi niyetli olsalar da, karaya oturmuş teknenize yardım ederken, teknenize zarar verebilirler. Ben bu işi bilirim, yıllardır bu işi yapıyorum, rahat ol, biz bu işi hallederiz diyen, tecrübeli görünen kimseye güvenmeden, kurtarma işlemi sırasında gerekli müdahaleyi ve uyarıları yaparak, teknenizin daha büyük hasar görmesini engellemelisiniz. Salması olmayan tüm tekneler karaya oturduklarında, kuvvetli bir başka teknenin geri çekmesi ile kolayca kurtarılabilirken, salması olan yelkenli teknelerin yana yatırılmadan çekilmesi halinde, tüm yük salmaya bineceği için, sürtünme nedeniyle salmanın altı hasar görecektir. Bazı yelkenli teknelerin salmaları torpil şeklinde olup, önde ve arkada çıkıntıları olduğu için, kayaya sıkışan bir salma, geri çekme sırasında fazla zorlandığında zemine takıldığı için kırılabilmektedir. Bu nedenle, yelkenli teknenizin salması olduğunu her zaman göz önünde bulundurarak, kesinlikle karaya oturmuş teknenizi yana yatırmadan, güçlü bir başka tekne ile çektirmemelisiniz. Karaya oturma işleminden kurtulduktan sonra, hasarın, yaptığınız/yapacağınız masrafın sigorta muafiyet tutarından yüksek olması halinde, gerekirse teknenizi karaya çekip, hasarın fotoğraflarını çekip, sigorta firmanızın eksperine hasar tespiti yaptırıp, gerekli onarımları yaparak, bedelini sigorta firmasından talep edebilirsiniz.

Kazasız, huzurlu, mutlu, sağlıklı günler diliyorum.

Metin B.

Yazı:MetinB© Copyright

Son Eklenenler
- Reklam -

Yazarlar

Avatar photo
26 HABERLER
Avatar photo
15 HABERLER
Avatar photo
35 HABERLER
Avatar photo
17 HABERLER
Avatar photo
8 HABERLER
Avatar photo
75 HABERLER
Avatar photo
14 HABERLER
Avatar photo
165 HABERLER
Avatar photo
197 HABERLER
Avatar photo
21 HABERLER
Avatar photo
15 HABERLER
Avatar photo
7 HABERLER
Avatar photo
12 HABERLER
Avatar photo
7 HABERLER
Avatar photo
9 HABERLER
Avatar photo
7 HABERLER
Avatar photo
870 HABERLER
- Reklam -

Çok Okunanlar