Gezi Teknesi Sahipleri İçin Yat Yarışı Stratejileri
Yat yarışlarında başarılı olmak isteyen yelkenci dostlarım için bazı yarış stratejilerinden, taktiklerden bahsetmek istedim. Umarım faydalı olur.
1- Ekibin uyum içinde çalışabilmesi için yarış öncesinde antreman yapmış olmasını öneririm. Ekibin uyumu, ne yapacaklarını bilmeleri çok önemlidir. Özellikle sert havalarda balon basmak/toplamak veya pupa seyrinde istemsiz kavançe yemek, büyük problemlere neden olabilir. Tramola sırasında cenova yelkenin anında trim edilmesi, tramolaların hızlı bir şekilde yapılabilmesi, ekibin başarısıdır. Start anında veya şamandıra dönüşlerinde pruvada dümenciyi yönlendirecek kişi (bowman) ile dümenci arasında gerektiğinde sesin iletilememesi durumuna karşı, sancak veya iskele kontra seyire uygun olarak işaret terminolojisi oluşturma konusunda önceden anlaşma sağlanmalıdır.
2-Yarış komitesinin talimatlarını çok iyi okumalı ve bu talimatların gereğini yerine getirmelisiniz. Bazı yarışlarda teknenizin bordasına veya teknenize numara ve amblemli flama veya etiket yapıştırılması/konulması istenebilir veya yarış öncesinde yapmanız gereken bir takım işlemler, belgeler sizden istenmiş olabilir veya teknenizin veya mürettebatın lisans belgeleri veya sağlık kontrol belgeleri istenebilir. Örneğin yarış sırasında bir veya bir kaç mürettebatın can yeleği takmamış olması nedeniyle veya teknenizde can salı bulundurmadığınız için veya teknenizde yangın söndürme aleti bulundurmadığınız için yarıştan diskalifiye olabilirsiniz veya sıralama düşürme cezasına çarptırılabilirsiniz. Yarış haberleşmesinin yapılacağı telsizin kanalının en az 1 saat öncesinden açık olduğundan ve telsiz sesinin sizin duyabileceğiniz şekilde yeterince açık olduğundan emin olmalısınız. Güzergahı, internetten tahmin edilen rüzgar yönünü, şiddetini incelemelisiniz. Yarıştan önceki gün teknenizde ağırlık yapabilecek ve yarış komitesinin zorunlu tutmadığı gerekli olmayan (tabaklar, fırın, vs.) her şeyi çıkartmalısınız, su depolarınızı uzun yol yapmayacaksanız boşaltmalısınız/azaltmalısınız, yakıtınızı sadece yeteri kadar doldurmuş olmalısınız. Yarış komitesi zorunlu tutuyorsa zincirinizi min. uzunlukta(3-5m) tutmalısınız, halatla bağlantı sağlayacak şekilde çıpanızı tekne içine almalısınız, gereksiz zincir ağırlığından kurtulmalısınız. Yanınıza kumanya ve içme suyu almalısınız. Yarıştan önceki gün tüm makaralarınızı, halatlarınızı, yelkenlerinizi kontrol etmelisiniz. Yedek iskota ve mandar halatlarını hazırlamalısınız. Varsa bimini ve sprayhoodunuzu, varsa hızınızı yavaşlatacak rüzgar türbininizi, varsa fazla akülerinizi geçici olarak sökmelisiniz.
3-Yarıştan önce şamandıra koordinatlarının telsizle yarışmacılara bildirilip, bildirilmeyeceğini teyit etmelisiniz. Yarış günü hava durumunu internetten kontrol ederek, havanın sertliğine göre doğru yelkenleri seçmelisiniz, gerekirse ana yelkeninize camadan atmaya hazırlanmalısınız. Örneğin hafif havalarda ince dakron kumaştan yelkenler kullanılırken, sert havalarda daha kalın, karbon lifli yelkenler kullanılabilir. All purpose yelkeniniz varsa ve yedek yelkeniniz yoksa, bu konuda birşey yapamayabilirsiniz.
4-İyi start yapmak size %50 oranında yarış kazandıracaktır. Yarıştan 1 saat kadar önce yarış parkuruna çıkarak, şamandıraların yerini, konumunu belirlemenizi, rüzgarı, teknenizin hızını görmenizi, çıkış denemeleri yapmanızı, avantajlı şamandıra varsa belirlemenizi, chart plotterınızda yarış için özel bölüm varsa şamandıraları ve start hattını, yarış rotanızı işaretlemenizi öneririm. Rüzgarın şiddetini yarış parkurunda ölçerek, gerekli stratejiyi belirlemenizi, gerekirse yelken değiştirmenizi veya yelkenlerin trim ayarlarını, yelken bombelerini, yelken çıtalarını yarış öncesinde test etmenizi, ayarlamanızı öneririm. Bazı durumlarda iskeledeki start şamandırası ile komite botu arasındaki çizgi ile orsa şamandırası tam dik açı yapmayabilir. Bunu pusulanız veya chartplotterınızla, radarınızla ölçerek görebilirsiniz. Rüzgarın avantajlı yönü ve bu açı farklılığı da incelenerek, en avantajlı yer belirlenmelidir. Örneğin rüzgar orsa şamandırasının sancağından geliyorsa, sancak kontra çıkmak avantajlı iken, iskele tarafındaki start şamandırası daha yukarıda ise, bu durumda belki de daha yukarıya konulmuş olan iskeledeki şamandıra yanından veya orta kısımdan sancak kontra çıkmak daha avantajlı olabilir.
Start zamanında orsa şamandırasının rüzgara göre durumunu çok hassas olarak belirlemeniz gerekir. Çoğu zaman rüzgar orsa şamandırasının 50-100 iskele veya sancak tarafından gelir. Bunu belirleyip, rüzgar şamandıranın iskelesinden geliyorsa iskele kontra, sancağından geliyorsa, sancak kontra olarak yarışa başlamalısınız. Start hattı düzgün ise, iskele kontra için en avantajlı yer, start hattının iskele tarafındaki şamandıraya en yakın yer, sancak kontra için en avantajlı yer, sancak tarafındaki komite botuna en yakın yerdir. Ancak, bir başka teknenin pis rüzgarında kalmaktansa, temiz rüzgar olan bir boşluk bulup, zamanında ve hızlı bir şekilde start etmek, size daha büyük fayda sağlayacaktır.
Mümkün olduğunca yeterli hız kazanabilmek ve başkasının pis rüzgarında kalmamak için, rüzgar altınızın boş olduğu yerden start etmelisiniz.
Bildiğiniz gibi iskele kontra olarak seyreden bir tekne, sancak kontra olarak seyreden teknelere yol vermek zorundadır. Bu yüzden yarışlarda bir alışkanlık olarak, hep yarışa sancak kontra olarak, mümkün olduğu kadar sancaktaki komite botunun yanından çıkış yapmaya çalışılır. Bu durumda sancaktan gelen temiz rüzgar alınır. Fakat teknelerin büyük çoğunluğu bunu düşündüğü için, çoğunlukla burada bir karmaşa olur, ikinci sırada kalan tekneler pis rüzgara kalırlar. Benim önerim, eğer rüzgar sancak veya iskele olarak size bir avantaj sağlamayacaksa, yoğunlaşmanın, karmaşanın olmadığı yer neredeyse, oradan çıkış yapın. Rüzgar orsa şamandırasının tam arkasından geliyorsa, sancak veya iskele kontra olarak yarışa başlamanın bir farkı olmayacaktır. Örneğin iskele şamandırasından kimse çıkış yapmıyorsa, siz iskele şamandırasından temiz rüzgarla çıkış yapabilirsiniz. İskele kontra olarak yarışa başlayıp, diğer sancak kontra gelen teknelerin hemen önünde tramola atarak, sancak kontraya geçerek, rakiplerinizi pis rüzgarınıza bırakabilirsiniz.
Eğer rüzgarın yönü, orsa şamandırasının 50-100 sancak tarafından geliyorsa, herkes sancak tarafından çıkmaya çalışıyorsa, birinci önceliğiniz rakip teknelerin pozisyonlarını ve güzergahlarını, hızlarını gözlemleyerek, avantajlı bir yer belirleyerek, sizin de sancak kontra ile çıkış yapmanızdır. Avantajlı olarak çıkış yapmanın, iyi yer tutmanın ve zamanında çıkış yapmanın bir takım yöntemleri vardır. Rakip teknelerin pozisyonlarına, start hattındaki boşluklara göre start staratejiniz değişiklik gösterebilir. Ancak ne olursa olsun start düdüğü çalındığında, doğru zamanda fodepar olmadan (erken çıkış yapmadan) teknenizi zamanında start çizgisinden tam hızla geçirmiş olmalısınız.
Eğer rüzgar orsa şamandırasının sancağından geliyorsa, iskele kontra gitmek dezavantajlı olduğu için tüm tekneler sancak kontra tarafında toplanmışsa, siz de sancak kontra olarak çıkış yapmaya karar vermişseniz, 30sn-1 dakika kala iskele şamandırasından yarış çizgisine doğru iskele kontra ilerleyerek, gördüğünüz ilk boşlukta tramola atarak, sancak kontraya dönüp, bulduğunuz boşluktan temiz rüzgarla doğru zamanda start yapabilirsiniz. Yaptığınız manevra ile rüzgar altınızda kalan tekneleri pis rüzgarınızda bırakarak avantaj da sağlayacaksınız.
Kaynak resim: youtube.com/watch?v=oyRWjB-aOtI ekran görüntüsü
Örneğin sancak kontra olarak çıkış yapacaksanız, birinci önceliğiniz, komite botunun sancak tarafında, rüzgar üstünde tekne olup olmadığına bakın, eğer başka tekne yoksa, sizin için bu konum en ideal konum olacaktır. Rüzgar üstünde, komite botunun sancağında yarış anına kadar bekleyip, yeterli süreyi hesaplayarak, yaklaşık 30 sn kala apaz seyir yaparak, komite botunun hemen dibine gelindiğinde start anında orsaya dönerek, en ideal konumda start yapabilirsiniz.
Kaynak resim: youtube.com/watch?v=Z6B-oaJiZ-8 ekran görüntüsü
Eğer diğer rakip tekneler de aynı şekilde düşünmüşse, bu defa ortalarda bir boş yer bulmak için start hattının gerisine girip, hız kazanarak, zamanında hızlı bir şekilde çıkış da yapabilirsiniz.
Bazı durumlarda tüm tekneler start hattında bekleme yaparlar. Bu durumda bir boşluk bulunarak, geriden hızla gelmek iyi bir strateji olabilir. Eğer siz de park hattında beklemeyi tercih etmişseniz, rüzgar altının boş olacağı bir yer bulmalı, 5-10 sn kala teknenin başını rüzgar altına doğru açıp, hızlandıktan sonra tam zamanında start etmelisiniz. Bazen tekneler geride bekleyip, start hattında geniş bir boşluk bırakırlar. Böyle durumlarda start hattının ilerisinde fodepar pozisyonunda durup, start verilmeden önce start hattının gerisine geçip, tam zamanında start yapabilirsiniz.
Bazen de teknelerin pozisyonları veya rüzgarın yönünün anlık değişimi startejinizi bozabilir. Örneğin İskele kontra çıkış yapma planınızı iskele şamandırasının yanından sancak kontra çıkış yapacak bir veya bir kaç tekne bozabilir. Sabit fikirli olmayıp, duruma göre hemen en uygun stratejiyi anında değiştirip, uygulamalısınız. Örneğin son 3 dk kala iskele kontra çıkmanın avantaj olacağı şekilde rüzgar yönünü değiştirirse, sancak tarafındaki komite botu yakınındayken, vakit kaybetmeden, teknelerin arkasından iskele tarafına gelip, iskele kontra olarak çıkış yapabilirsiniz veya sancak kontra olarak sancak tarafındaki komite botu yanından çıkış yapar yapmaz, hemen iskele kontraya dönebilirsiniz.
Start zamanında mutlaka bir kişi teknenin pruvasına çıkıp, dümenciyi yönlendirmeli, uyarmalıdır. Aslında en güzeli, direğin tepesine bir kamera koyup, dümencinin start anında diğer teknelerin pozisyonlarını ve boşlukları, fırsatları rahatça ve yukarıdan görüp, en uygun pozisyonu ve stratejiyi belirlemenizdir. Eğer https://www.virtualregatta.com/en/ sitesinden uygulama indirirseniz, dünyadaki veya Türkiye’deki yelkencilerle yarışarak, tecrübenizi arttırabilirsiniz.
5-Rakiplerinizin pis rüzgarlarını bilerek, her zaman temiz rüzgar olan bölgelere kaçmaya çalışın.
Yelkenli teknelerin rüzgar altı bölümü ve teknenin arkasındaki bölüm genellikle rüzgarın türbülanslı geldiği ve azaldığı, pis rüzgar(wind shadow/dirty wind) diye tanımlanan bölümlerdir. Rüzgar yönüne göre yaklaşık olarak önünüzdeki teknenin pis rüzgar bölgelerini bilerek, bu bölgelerden uzaklaşarak temiz rüzgara geçmeye çalışmalı veya starateji olarak rakiplerinizi pis rüzgarınızda bırakmaya çalışmalısınız.
Resim Kaynak: youtube.com/watch?v=H9qCSBQa9Zw&t=655s ekran görüntüsü
Resim Kaynak: youtube.com/watch?v=m7KZofS679A ekran görüntüsü
Örneğin soldaki resimdeki arkada olan yelkenli tekne, önündeki rakibinin pis rüzgarına girmemek için tramola atmış ve temiz rüzgarlı alana geçmiştir.
Pupa seyirlerde arkadaki teknenin pis rüzgarı öndeki tekneyi etkileyeceği için, pupa seyirde arkanızda tekne olmamasına dikkat etmelisiniz.
Bazı yarışçılar, rakiplerini pis rüzgarlarına bırakmak için özel çaba gösterebilirler. Örneğin bir tekne, sancak kontra olarak ilerliyorken, iskele kontra olarak ilerleyen tekne, çatışmaya çok az kala, rakip teknenin hemen önünde tramola atarak, sancak kontraya geçip, rakip tekneyi pis rüzgarına bırakabilir. Sancak kontra seyreden ve pis rüzgara maruz kalan teknenin rüzgarı kesileceği için yavaşlayacaktır. Bu durumda pis rüzgara kalan tekne daha yavaşlamadan, hemen tramola atarak veya kafasını rüzgar altına doğru açarak, temiz alana geçmelidir. Eğer rüzgar orsa şamandırasının tam olduğu doğrultudan geliyorsa tramola atılarak, kontra değiştirilebilir. Eğer rüzgar bir tarafa avantaj sağlamışsa o kontra değiştirilmek istenmiyorsa teknenin başı açılarak, öndeki teknenin pis rüzgarından çıkılmalıdır.
Örneğin orsa seyirde sancak kontra ilerlemek avantajlıysa ve siz de sancak kontra ilerliyorsanız, arkadan, iskele tarafınızdan bir teknenin yaklaşmakta olduğunu gördüyseniz, arkadan gelen tekneyi pis rüzgarınıza bırakmak için başınızı rüzgar altına doğru açtığınızda, arkadan gelen tekne pis rüzgarınıza girecek ve yavaşlayacaktır. Daha sonra tekrar teknenizin başını rüzgar üstüne doğru çevirebilirsiniz. Bu sayede arkadaki tekne sizi geçemeyecektir. Belki de pis rüzgarınızdan kurtulmak için mecburen tramola atıp, dezavantajlı olan iskele kontraya dönmek zorunda kalacaktır. Ancak rüzgar yönü iskeleye doğru döndüyse, rakibinizle uğraşmak yerine iskeleye dönmeniz gerekmektedir. Bazı yarışçılar kendi yarışları ile ilgilenmektense, geçmeye çalıştığı veya önderliğini korumaya çalıştığı bir rakibi ile uğraşırken, diğer rakipler temiz rüzgarlı alanlarda çok daha doğru manevralar yaparak, çok daha ileri gidebilirler. Eğer siz yarışı önde götürüyorsanız ve sizi geçecek bir başka tekne yoksa, ikinci tekneyi sürekli pis rüzgarınızda bırakmak için rakibinize göre o tramola attıysa siz de tramola atarak, rakibinizi hep arkanızda bırakabilirsiniz. Ancak bu durum, sadece rüzgarın tam orsa şamandırası doğrultusunda gelmesi ve avantajlı kontra olmaması durumunda geçerlidir. Aslında her tramola, sizin için bir zaman kaybıdır. Rakibinizle sürekli tramola atarak zaman kaybedeceğinize, en doğru yönden rüzgarı alarak, mümkün olduğunca az tramola yapmak size avantaj kazandıracaktır.
6-Rüzgara karşı olan orsa seyirde rüzgar ve akıntı değişimlerini her zaman izleyerek, sancak veya iskele kontra seyir yapmalısınız. Eğer rüzgar yönünü gösteren chart plotterınız varsa, gözünüz sürekli hedef şamandıranız ile rüzgarın size doğru geliş açısında olmalıdır. Rüzgarın yönünü gösteren chart plotterı olmayan küçük yarış tekneleri bunu sürekli teknenin seyir doğrultusunu, dalgaların yönünü, direk tepesindeki rüzgar gülünü ve hedef şamandıra ile tekne açısının değişimini gözleyerek yaparlar. Bazı yelkenciler rüzgarın yönünün değişimini yüzlerinden de hissedebilirler.
Bazı yarışçılar tramola atma kriteri olarak, rakiplerini gözlerler. Önde giden rakibi sancak kontraya dönmüşse, ben de sancak kontraya döneyim diyerek, sancak kontraya dönerler. Halbuki rüzgarın yönü o anda değişmişse ve orsa şamandırasının 100 iskelesinden, geliyorsa, iskele kontra gitmek daha avantajlı olacaktır. Rakiplerinize göre tarmola atmayıp, rüzgara ve akıntıya göre gerektiği zamanlarda doğru seyiri yapmak için tramola atmalısınız.
Örneğin rüzgarın yönü hedefteki orsa şamandıranızın tam arkasından size dik olarak geliyorsa, sancak veya iskele kontra olarak rüzgarı almanız farketmeyecektir. Ancak, zaman içerisinde rüzgar, orsa şamandırasının 100-150 sancağından gelmeye başlıyorsa, sizin de rüzgarı sancak kontradan almanız gerekecektir. Eğer önceden iskele kontra seyir yapıyorsanız, tekneniz hedef şamandıranızdan 100-150 kadar daha uzaklaşacaktır. Bu sapmayı hemen farkedip, sancak kontraya dönmek için tramola atan yarışmacılar öne geçecektir. Bu konuda teknolojiyi kullanmanız, size avantaj sağlayacaktır.
Kaynak resim: https://www.bandg.com/en-eu/blog/racepanel-series-with-mark-chisnell-part-5-sailsteer/ ekran görüntüsü
Chartplotter ekranında(sail steer panel) Mavi renkli A harfi yazılı ok, AWA (apparent wind angle), teknenize gelen zahiri rüzgarın yönüdür. Yeşil renkli T harfi yazılı ok, TWA(true wind angle) ise gerçek rüzgar yönünü, mavi ok ise akıntıyı gösterir. Sarı nokta ise, gitmeniz gereken hedefinizi gösterir. Genellikle yarışta kullanılan şamandıraların tam koordinatları yarış zamanı VHF telsiz ile yarışmacılara bildirilir. Yarış komitesine yarış öncesi bu konu sorulmalıdır. Eğer bildirim yapılmayacaksa yarış şamandırlarının yanına giderek veya radar ekranınından şamandıralara göre rota işaretlemesi ve yarış yazılımına bu koordinatların girilmesi gerekir. Eğer kaçırdıysanız veya böyle bir bildirim yapılmadıysa, telsiz ile tekrar bu koordinatları talep etmelisiniz. Sizin bu koordinatları chartplotterınıza girip, buna göre rota belirlemeniz ve yarışmanız gerekir. Chartplotterınızda yarış uygulaması varsa, bunu kullanmanız size avantaj sağlayacaktır.
Örneğin yukarıdaki örnek chartplotter ekranında rota hedefinizi gösteren sarı nokta, ulaşmanız gereken şamandıra ise, gerçek rüzgar(T harfi olan yeşil ok) hedefinizin iskele tarafından geldiği için, hedefe iskele kontra(rüzgarı iskele tarafından alarak ilerleme) olarak yaklaşmanız, size avantaj sağlayacaktır. Bu durumda tramola atarak, rüzgarı iskele tarafından almanız önerilir.
Ayakta dururken yüzünüze gelen rüzgar gerçek rüzgardır. Koşmaya başladığınızda sizin oluşturduğunuz rüzgarla birleşerek iki rüzgarın birleşimini yüzünüzde hissedersiniz. Bu rüzgar, yüzünüze gelen, hissettiğiniz, yani zahiri rüzgardır. Yelken seyri sırasında tekneniz ilerlerken karşıdan gelen rüzgar ile gerçek rüzgarın birleşimini hissedersiniz. Bu rüzgar zahiri, hissedilen, yelkenlerinize gelen rüzgardır. Örneğin tekneniz 7 knot hızla pupa seyirde ilerlerken, rüzgar tam arkanızdan 20 knot hızla geliyorken, sizin hissettiğiniz, zahiri rüzgarınız 13 knot tur.
Rüzgar durumunu gösteren panelinizden zahiri rüzgar açısını görerek, ana yelken ve cenova yelkeninizin açısını bu açıya göre ayarlamalısınız. Aslında yelkenlerinize zahiri rüzgar geldiği için, yelkenleriniz bu zahiri rüzgara göre trim edilmelidir. Hava akımının yelkenlerinizin her iki tarafından da eşit bir şekilde geçebilmesi için yelkenlerinizin tam zahiri rüzgar doğrultusuna getirilmesi, rüzgar altı tarafında alçak basınç oluşmasına ve yelkenlerinizin emiş hızının artmasına, dolayısı ile teknenizin hızlanmasına neden olacaktır. Bu nedenle, en yüksek hızı elde etmek için yelkenlerinizi zahiri rüzgar açısına getirmelisiniz. Bu açı, gerçek rüzgar açısı TWA(True wind angle) ile teknenizin baş tarafından gelen rüzgarın(Boat wind) arasının tam ortasıdır. Bu sayede yelkenlerinizin teknenizle olan açıları en uygun şekilde ayarlanmış olacaktır.
Kaynak resim: youtube.com//watch?v=8xo0ySZ98oc ekran görüntüsü
Cenova/flok yelken ile ana yelken açıları, aynı paralellikte olmalıdır. Aynı zamanda teknenin yatma derecesine göre hafif havalarda orsa seyirde, diğer tüm havalarda dar apaz, apaz, geniş apaz ve pupa seyirlerde yelkenlerin bombesi arttırılarak, aradaki basınç farkı arttırılmalı, bu sayede yelkenlerin emiş gücü de arttırılmalıdır. Yelkenlerin bombe miktarı yelkenlerdeki tüycüklerinin denize paralel olmasına göre ayarlanmalıdır. Yelken trimleri ile ilgili önceki yazılarımdan detaylı bilgi alınabilir.
Boğazda yarışıyorsanız rüzgarın ve akıntının yönünü önceden inceleyerek, strateji belirlemelisiniz. Bildiğiniz gibi boğaz ve kanallarda derin yerlerde akıntı daha şiddetliyken, sığ yerlerde akıntı daha da azalmaktadır. Örneğin akıntıyı ve rüzgarı arkanıza alarak seyir yapıyorsanız, mümkün olduğunca boğazın orta kısmından ilerlemelisiniz. Akıntıya ve rüzgara karşı seyir yapıyorsanız, mümkün olduğunca ters akıntıların olduğu veya akıntının azaldığı ancak derinliğin teknenizi tehlikeye düşürmeyecek derinlikteki kıyı kısımlarından seyir yapmalısınız.
Eğer orsa seyrinde seçtiğiniz kontrada ilerlemek avantajlıysa, başkalarına hiç bakmadan, tramola atmadan, mümkün olduğunca yukarı doğru en uzun mesafeyi, avantajlı kontradan yaparak çıkmalısınız, dezavantajlı kontradaki seyri mümkün olduğunca kısa tutmalısınız.
7-Orsa şamandırasını dönerken mutlaka en az 3 tekne kadar önce sancak kontra ile gelmelisiniz. Aksi durumda, kural gereği sancak kontra gelen teknenin yol üstünlüğü olduğu için, sancak kontra gelen teknelerin arkasından geçmek zorunda kalırsınız veya yol hakkını vermediğiniz için protesto yiyebilir, diskalifiye olabilirsiniz. Şamandırayı tam olarak geçebilecek şekilde doğru rota hesaplaması yaparak şamandıraya yaklaşmalısınız. Size yaklaşan, sizi tehlikeye düşürecek karşı kontradan bir rakibiniz varsa, mutlaka sancak yol diye bağırarak rakibinizi önceden tramola atmaya zorlayarak, orsa şamandırasından önce tramola atmasını sağlamalısınız. Arkanızdan sancak kontra gelip, iskelenizden, rüzgar altınızdan sizi geçmeye çalışan rakibiniz varsa, başınızı açarak, sonra rüzgar üstüne dönerek, aynı zamanda bağırarak rakibinizin de başını açmasını ve şamandırayı tutturamamasını ve tramola atmasını, zaman kaybetmesini sağlamalısınız. Rüzgar üstünüzden de kimsenin geçmesine izin vermeyin, orsa seyirde orsa diye bağırın, mümkün olduğunca rakibinizin orsalamasını ve rüzgara doğru fazla içeri girerek yavaşlamasını sağlamaya çalışın.
8-Apaz şamandırasını dönerken bir başka tekne şamandıranın dibinden dönüyorsa, bir tekne boyu kadar geniş dönüp, sonra içeri doğru, şamandıranın dibinden dönmenizi öneririm. Bu sayede rakip teknenin rüzgar üstüne geçip, rakip tekneyi pis rüzgarınıza bırakabilirsiniz.
Apaz seyirde mümkün olduğunca yay çizmeden, en kısa rotayı tercih edin. Apaz seyire geçtiğiniz anda yelken trimleri ile oynayarak, yelkenlerinizin bombelerini arttırmalısınız.
9- Pupa seyirlerde yarışçılar genellikle hedef pupa şamandırasına doğru ilerlerken, rüzgarı tam arkalarından, 1800 olarak alırlar. Rüzgarı teknenin tam arkasından aldığınızda, zahiri rüzgarın emiş gücü olmayacağı, teknenin baş tarafından gelen rüzgar negatif etki yapacağı için, hızınız yavaşlayacaktır. Pupa şamandırasına doğru yapacağınız seyirde, teknenizin başını pupa şamandırası yönünden uzaklaştırarak, rüzgarın geliş açısını geniş apaza çevirip, güzergahı uzatıp, daha hızlı seyir yaparak, rakiplerinize karşı avantaj kazanabilirsiniz. Örneğin 10 knot hızla esen bir rüzgarda pupa seyirde 5 knot hız yapıyorsanız, sizin yelkenlerinize, teknenize gelen zahiri rüzgarınız 5 knot iken, teknenizin açısını 135-1450’ye yöneltmeniz halinde, teknenizin zahiri rüzgarının açısı, teknenizin merkez omurga hattına göre 670-720 olacaktır. Bu açı rüzgar gülüne bakılarak anlaşılır. Buna göre asimetrik balon, cenova ve ana yelkenlerinizin rüzgarın itme kuvvetine ilave olarak emme kuvvetinden de faydalanması için omurga hattına göre açısı 670-720 olarak ayarlanmalıdır. Bu durumda, yelkeninizde rüzgarın itme kuvvetine ilave olarak rüzgarın emiş gücü de oluşacaktır. Bu durumda, tam pupa seyirdeki hızınızdan 1-2 knot daha da hızlanabilirsiniz. Bu planlamayı, pupa şamandırasına en kısa sürede ulaşabilmek için pusulanın hangi derecesinde ne kadar mesafede seyir yapacağınızı önceden belirlemenizi ve rüzgara göre doğru açıda seyir yapmanızı öneririm. Rüzgarı arkanızdan aldığınız pupa ve geniş apaz seyirde rüzgarın hızına göre teknenizin rüzgara olan açısını doğru ayarlamanız, sizi rakiplerinize göre öne geçirecektir. Bunun için eğer teknenizde rüzgar hız göstergeniz yoksa, portatif el tipi anemometre(rüzgar ölçer) kullanabilirsiniz. Gerçek rüzgar hızı 12 knota kadar ise, rüzgarı teknenize 1350-1450 açı ile almalısınız. Eğer rüzgar hızı 12-20 knot arasında ise, rüzgarı teknenize 1500-1600’den almalısınız. Eğer rüzgarın hızı 20 knot üzerindeyse de, rüzgarı yine 1500-1600 açı ile almalısınız. Balon yelkeni idare edemeyecek şiddetteki bir rüzgarda balon yelken indirilmelidir.10-Finiş hattında avantajlı şamandıra varsa, önceden tespit edip, onun yanından geçmeye çalışın. Finiş hattındaki şamandıraları geçtikten sonra seyire devam ederek, şamandıranın yanından dönüş yapın ve rüzgarın tekrar sizi finish hattından geri sürüklemesini engelleyin.
11-Yarış sonuçlanmadan hiç bir şekilde ümitsizliğe kapılmayın veya gereksiz gurura kapılmayın. Yarış sonuçlanmadan hemen her şey olabilir. Sizin önünüzdeki ekip protesto yiyip diskalifiye olabilir, şamandırayı yanlış dönebilir, şamandıraya veya bir tekneye çarpabilir, sizin önünüzde bitirdiğini düşündüğünüz tekne zaman düzeltmesi sonrasında sizin arkanıza düşebilir, hakem komitesi veya bir başka yarışmacı sizi protesto edebilir, vs.
12-İnsan sağlığı, güvenliği her şeyden önemlidir. Kimsenin hayatı, sağlığı tehlikeye atılmamalıdır. Tüm ekip can yeleklerini giymiş olmalıdır. Sert havalarda güvertedeki ekip, emniyet halatlarına bağlanmalıdır. Vardavela tellerine, puntellere yüklenen ekibin denize düşmemesi için önlem alınmış olmalıdır. Tramola ve kavançe atarken mutlaka ekibe haber verilmelidir. Alesta tramola veya alesta kavançe veya tramola yapıyoruz hazır olun dedikten sonra, tramola diye ekibe haber verilmelidir. Ekip arkadaşlarınızı hatalarından dolayı azarlamayın, onları kırmayın. Herkes hata yapabilir, siz de hata yapabilirsiniz, önemli olan hoşça vakit geçirmek, yaptığınız işten zevk almak olmalıdır. Yarıştan keyif almaya çalışın. Yarış sonunda kaybetmek de olabilir, kazanmakta…
Metin B.
Yazı:MetinB© Copyright
