Okyanus Akıntıları
Suyun yoğunluk farkı, rüzgarlar ve buna benzer sebeplerden dolayı okyanuslar sürekli hareket halinde olmaktadır.
Özellikle rüzgarlar yüzey akıntıları oluşmasının esas sebeplerinden biri olarak bilinir ve okyanus akıntıları üzerinde büyük etkiye sahiptir. Genellikle bu akıntılarım yatay yönlü olduğu düşünülse de dikey yönlü olacak şekilde meydana gelmektedir. Bu nedenle akıntıları yüzey akıntıları ve derin okyanus akıntıları olmak üzere iki farklı kategoride ele almak daha doğru olacaktır.
Okyanuslardaki kütlelerin yer değiştirmesinden dolayı da oluşan okyanus akıntıları tuzluluk farkı, seviye farkı, buharlaşma ve beslenme özelliklerinin farklı olması gibi sebeplerden de görülebilir. Örneği Karadeniz’de yağışlar sebebiyle su seviyesi yüksek, tuzluluk oranı ve buharlaşma daha azdır. Bu nedenle buradan okyanusa dökülen su özellikleri daha farklı olmaktadır.
Okyanus Akıntılarının Oluşumu
Okyanus akıntılarının oluşumu genel olarak rüzgarlar, gelgit, seviye ve sıcaklık farkı kapsamında ele alınır. Yerel rüzgarların etkisi genellikle dar alanlarda görülmekte iken sürekli rüzgarlar daha geniş akıntıların oluşmasına yol açar. Genellikle bunlarla birlikte yüzey akıntıları meydana gelmektedir. Gelgit açısından bakıldığında ayın çekim kuvveti daha yüksek olduğunda kıyıya doğru akıntılar yaşanır. Azalma olduğunda ise akıntılar okyanus içine doğru olacaktır.
Akıntıların oluşumu tuzluluk ve sıcaklık yönünden de ele alınmalıdır. Tuzlu ve soğuk sular daha fazla yoğunluğa sahipken yoğunluk farkının artmasıyla birlikte akıntının şiddeti de gitgide artacaktır. Genel yapı itibariyle okyanus akıntıları tuzlu sudan daha az tuzlu suya, soğuk sudan sıcak suya doğru olacak şekildedir.
Okyanus Akıntılarının Çeşitleri
Okyanus akıntılarının çeşitleri genelde üç farklı grupta ele alınır. Bunlar gelgit akıntıları, yüzey akıntıları ve kıyı akıntıları şeklinde isimlendirilir. Özellikle kıyıda görülen akıntılar daha yaygın olup kıyı boyu akıntılarında dalgalar kıyıya dik bir şekilde oluşur ve çoğu zaman paralel olmaz. Oluşan diklik açıya bağlı olarak farklılık gösterecektir. Diğer bir kıyı akıntısı çeşidi ise geri akıntılardır ve çevreye kıyasla daha sığ bir alanda görülür. Genelde kıyıdan okyanusa doğru çekilen bu akıntılar tehlike arz etmektedir. Eğer okyanus kıyısında derine yüzeye doğru akıntılar görülüyorsa bunlar dikey yönlerde etkili olacaktır.
Okuyucularımızdan Gelenler.
