Tekneye Yıldırım Düşmesi Olasılığını Azaltma İpuçları
Teknesine doğrudan yıldırım düşen herkes, bunun şimdiye kadar duydukları en yüksek patlama olduğunu söylemektedir. Yıldırımın düşmesi yarım saat boyunca kulaklarınızın çınlamasına ve sizi şaşkın ve şokta olmanıza neden olabilir. O yüzden öncesinde hazır olmakta fayda vardır.
Öncelikle yıldırımın ne olduğunu ve nasıl oluştuğunu anlatmaya çalışalım.
Yıldırım nedir?
Yıldırım, atmosferde bulutlarla yer arasında veya bulutların kendi içinde meydana gelen büyük elektrik boşalmasıdır. Genellikle şimşek olarak görülen parlak bir ışık ile eşlik eden ve gök gürültüsü olarak duyulan güçlü bir doğa olayıdır.
Yıldırımın Oluşumu
Yıldırım, genellikle fırtına bulutları olan kümülonimbus bulutlarında meydana gelir. Bu bulutlarda bulunan su damlacıkları ve buz kristalleri hava akımlarıyla hızla hareket eder. Hareket sırasında, bu parçacıklar birbirleriyle çarpışarak elektrik yüklerini ayrıştırır.
Yük Dağılımı: Bulutun üst kısmında pozitif yükler, alt kısmında ise negatif yükler birikir.
Elektriksel Gerilim: Bulutun altındaki negatif yükler, yeryüzündeki pozitif yüklerle güçlü bir elektriksel gerilim oluşturur.
Elektriksel Boşalma: Bu gerilim belli bir seviyeye ulaştığında, bulut ile yer arasında ani bir elektrik boşalması olur. Bu boşalma, yıldırım dediğimiz olayı yaratır.
Yıldırım, bu hızlı elektrik akımı ile ışık (şimşek) ve ses (gök gürültüsü) üretir. Elektrik akımı, sıcaklığı çok yüksek değerlere çıkartabilir, bu da çevredeki havanın aniden genişlemesine ve gök gürültüsünün duyulmasına neden olur.
Yıldırım düştüğünde, geçtiği yol inanılmaz derecede sıcak olur. Elektrikli ısıtıcı gibi bir şey düşünün. Yıldırımla birlikte voltaj farkı yüz binlerce olabilir ve akım 18.000A ile 140.000A arasında değişebilir. Bunun sonucu olarak yıldırımın yolu boyunca sıcaklıklar 30.000°C’ye ulaşır. Bu ısı, güneşten daha parlak parlayan bir plazma yaratır. Bu olayların patlayıcı doğası aynı zamanda gök gürültüsünün doğrudan nedenidir.
Daha fazla hasarı önlemek için bazı önemli adımların hemen atılması gerekeceğinden, hazır bir kontrol listesi bulundurmak faydalıdır. Tekneden geçen büyük akım, yoluna çıkan şeyleri kömürleştirebilir ve aynı zamanda etrafındaki metal nesnelerde akımlar oluşturur.
Yoğun ısı, havanın genleşmesine ve plastik veya ahşaptan yapılmış şeyleri bile parçalamasına neden olabilir. Hasar izi teknenin herhangi bir yerine gidebilir ve genellikle mantıklı bir yolu yoktur.
Fırtınalı bir havada ilerliyorsanız, dikkate almanız gereken hususları sıralamaya çalıştık.
Elektronik cihazları fırına koymak iyi bir harekettir. Çoğu fırın, içindekileri koruyacak uygun bir Faraday kafesi değildir. Teknenizde varsa mikrodalgalar daha iyi koruma sağlar ancak fırın hiç olmamasından iyidir.
Bir çarpmanın büyük akımı, tekne boyunca kablolarda ikincil akımlar oluşturan bir elektromanyetik alan oluşturur.
Fırtına bulutları toplandığında kıyıya doğru yönelin. Olabileceğiniz en kötü yer, teknenizin etraftaki en uzun paratoner olduğu açık sudur.
Kokpit, metal parçaları nedeniyle bir yattaki en tehlikeli yerlerden biridir. Eğer varsa, elle dümen tutmak yerine otopilotu devreye sokun. Yıldırım düşmesi sırasında, örneğin bir eli metal dümende ve diğeri metal motor kontrollerinde veya can simitlerindeyse, yüksek voltajlar kaptanı çarpabilir.
Aşağıdayken, direk-omurga bölgesinden uzak durun. Bu, yıldırımın çıkış yeri aramasının birincil yoludur.
Kendinizle su arasında herhangi bir bağlantıdan kaçının. Vücudunuz havadan daha iyi bir iletkendir, bu yüzden yıldırım vücudunuzun daha kolay bir yol olduğunu düşünecek ve sizi bir insan paratoneri yapacaktır. Suya girerseniz, yakınlarda yıldırım düşerse elektrik çarpması olasılığı oldukça yüksektir.
Rahatsız edici derecede yakın bir yıldırım görürseniz, aşağı inin. Bu sizi kokpitteki metalden uzaklaştırır. Ayrıca yıldırım fırtınası sırasında direğin yanında olmak istemezsiniz. Güvertede en çok kaçınılması gereken yerler direğin veya bomun hemen altıdır.
Statik durumu gözlemek için AM (FM değil) radyoyu açmaktır. Küçük, ucuz taşınabilir pille çalışan radyolar en iyisidir. Statik ne kadar yüksekse fırtına o kadar yakındır. Ayrıca teknenizin etrafında bir elektrik yükü oluşup oluşmadığını da gösterecektir.
Fırtınanın ön ucunda aniden esen şiddetli rüzgarlardan, kuvvetli rüzgarlardan, dalgalardan, yoğun yağmurdan ve hatta dolu yağışından korunmak için yelkenleri erkenden indirin ve toplayın.
Direği olan büyük bir teknede olmak, korumasız küçük bir tekne de olmaktan çok daha güvenlidir, bu yüzden botla karaya çıkmak yerine büyük teknede kalmayı tercih edin.
Teknenize yıldırım düşmesi gerçekleştiyse, derhal inceleme için tekneyi karaya çektirin. Birçok sigortacı kısa mesafeli bir yolculuğu kapsar ve bazıları bu teminat için muafiyet talep etmez. Yıldırımın nereden çıktığını görmek kritik önem taşır ve ileride felaketle sonuçlanacak bir arızayı önlemeye yardımcı olabilir.
Bizimle yazıyı Paylaşan Ahsen Er….. teşekkür ederiz
Önceki Yazı
