İç Anadolu’da Doğal Harikalar Beldesi: Kapadokya..
Dünyanın sayılı doğa güzelliklerine sahip olan Kapadokya İç Anadolu Bölgesinde Nevşehir İli sınırlarında konumlanan tabiat harikalarından bir yer. Kapadokya Nevşehir iliyle sınırlı kalmayıp Aksaray, Kayseri, Niğde, Kırşehir illerini de bölge sınırları içine almaktadır. Bölgenin en tipik coğrafi yapısına sahip özelliği ‘Peri Bacaları’ adı verilen doğal yapılara verilen isimdir. Bu volkanik şekiller Kapadokya’yı çevreleyen yanardağların püskürttüğü lavlardan milyonlarca yıl yapmış olduğu ifrazat sonucu rüzgâr ve akarsuların biyolojik etkileriyle oluşmuştur.
Kapadokya’nın Tarihsel Geçmişi
Bundan 60 milyon yıl öncesi Hasan Dağı, Güllü Dağ ve Erciyes Dağı’nın püskürttüğü lav ve küllerin oluşturduğu tabakaların milyonlarca yıllık sürecinde yağan yağmurların ve şiddetli esen rüzgârların tabakaları aşındırması neticesinde ortaya çıkardığı şekillerden ortaya çıkan biyolojik kayalardır. Kapadokya’ya insan yerleşimi Paleolitik devirlere kadar uzanır. Hitit Uygarlığı’nın yaşadığı bu bölgede ve sonraki dönemler Hıristiyanlığın en önemli merkezlerinden biri haline gelmiştir. Kayalıkların içine oyulan evler ve kilise yapılarıyla en büyük sığınaklar oluşturulmuştur. Kapadokya tarihsel ve coğrafi konum özelliği olmak üzere iki önemli değere sahiptir. Coğrafi konum özelliğinde bulunan Peri Bacaları eşsiz bir güzellik oluştururken kayalık içinde bulunan ev ve tarihi yapılar zamanın el ustaları tarafından eşsiz güzellikte fresklerle bezenmiştir. Kapadokya’nın tarihi yazıları Hititler tarafından burada başlayıp Paleolitik dönemlere rastlar. Kapadokya bölgesi tarihte ticaret kolonilerinin oluştuğu önemli yer olarak bilinir. Aynı zamanda İpek Yolu’nun önemli noktalarından biridir.
Yabancı Turistlerin Tercihte Bulunduğu Belde
Kapadokya turizm açısından çok önemli bir yere sahip. Bu bölgeye gelen yabancı ve yerli turistlerin ziyarette bulunduğu yerler arasında; Göreme, Ürgüp, Avanos, Uç Vadi ve Orta Hisar Kalesi, Ihlara Vadisi, Zelve bu yörenin gezilip görülmesi gereken önemli noktalarıdır. Kayalar içine oyulmuş Kapadokya evleri ve güvercin yuvaları bu yörenin özgünlüğünü yansıtan en önemli simgelerdir. Bu evler 1900’lü yıllarda kaya yamaçlarına ve kaya üstlerine kesme taşlardan inşa edilmiştir. Mimari malzeme olan taşlar bölgenin volkanik yapısı itibariyle ocaklardan çıktıktan sonra yumuşak yapı oluşturduğundan rahat işlenebilme özeliğine sahiptir. Hava temasıyla kısa zaman sürecinde hava teması sağlayarak sertleşir ve dayanıklı yapı malzemesi oluşturur. Taş işçiliği yörede gelişmiş ve mimari gelenek haline gelmiştir. Avluların ve kapılarında ana malzeme ahşap kullanılır. Kapadokya’daki evlerin çoğu kemerli kapılardan yapılmıştır. Üst kısımları sarmaşık motiflerle süslüdür.
Peri Bacaları
Vadi yamaçlarından inen sel suları ve rüzgârın birbirine karışmasıyla oluşan tüflerin zamanla aşınması sonucu ‘Peri Bacası’ adı verilen enteresan oluşumlar ortaya çıkmıştır. Sel suları dik yamaçlarda kendine yol bularak sert kayaların çatlaması ve kopmasına neden olmuş bundan ötürü yamaç ve platolar gerileyerek üst kısımlardaki kütleler şapka biçimine dönüşerek aşınmadan korunabilen konik gövdeleri oluşturmuştur. Avanos ve Ürgüp’te bulunan şapkalı Peri Bacaları konik gövdelidir. Tepe noktasında da kaya bloğu bulunur. Peri Bacalarının dışında bölgede özellikle vadi yamaçlarında yağmur sularının oluşturduğu kıvrımlar bulunduğu yere apayrı bir görünüm ve özellik kazandırır. Yamaçların bazı kısımları renk armonisi yaratır. Bunun tek sebebi lav tabakalarının oluşturduğu ısı farkından meydana gelmiştir. Çavuşin, Uçhisar, Göreme, Mesken, Pancarlı Vadisi bu oluşumların en canlı örneklerini sunar.
Ürgüp
Ürgüp Nevşehir ilinin 2o km. doğusunda Kapadokya’nın önemli merkezlerinden biridir. Tarih süreci içinde pek çok medeniyetlere ev sahipliğinde bulunmuştur. Ürgüp Dağı buranın etekleridir. Yüzey bilimcilerinin yapmış olduğu araştırmalar sonucunda Ürgüp’te çok miktarda Paleotik derine ait obsidiyen ve sileks içeren aletler bulunmaktadır. Daha sonraki dönemlere ait eserler Ürgüp’e ait köy ve kasabalarda Roma Dönemi’nde yapılmış olan kaya mezarlardır. XI. Yüzyılda Ürgüp, Selçuklu İmparatorluğu döneminde Konya ve Niğde’ye kapılarını açan bir kale konumunda olmuştur. Bu döneme ait olan iki önemli yapı Ürgüp’ün merkezinde bulunan Temenni Tepesi Türbesi ve Altı Kapılı Türbeleri’dir. Kapadokya’da gezilip görülmesi gereken yerler ve mekânlar:
Göreme
Kapadokya’ya gidenler için en güzel başlangıç noktasıdır. Göreme’nin tamamı Peri Bacaları’ndan oluşur. Peri Bacası’yla kaplı olan göreme sokakları gezilip görüldükten sonra göreme tepesine çıkılması tavsiye edilen seçenekler arasında bulunuyor. Tepede bulunan Aydın Kırağı’na çıkıldığında harikalarla dolu bir Kapadokya manzarasıyla karşılaşırsınız.
Uçhisar
Uçhisar tüm Kapadokya’yı ayakları altına alan bir konumdadır. Taş evlerinin bulunduğu bu beldede peri bacalı evlerin konumlandığı sokakları gezip dolaşmak oldukça keyif verici. Uçhisar Kalesi Kpadokya’nın en zirve yaptığı noktalardan. Kaleye çıkmak yorucu ve zahmetli olsa bile seyredilen manzara buraya gelenlere tüm yorgunluk ve zahmete değen keyif verici dakikalar yaşatıyor.
Zelve Ören Yeri
Zelve üç vadiden oluşan bir ören yeridir. Kapadokya bölgesinde en çok peri bacası burada konumlanır. Avanos buraya 5 km. uzaklıkta bulunur. Vadide pek çok şapel, kilise ve yerleşim yeri bulunuyor.
Avanos
Çepeçevre kızıla bürünen topraklarıyla Avanos çanak, çömlek ve testi üretim merkezi haline dönüştürülen ilçelerden biridir. Avanos’ta üretim atölyelerindeki ustalar tarafından gelenlere de çanak, çömlek, testi yapımı öğretilmektedir. Ayrıca Avanos’un yer altında bulunan restoranlarda yapılan çömlek kebabı, Kapadokya’nın eşsiz lezzetleri arasında yer alır.
Çavuşin Köyü
Çavuşin Köyü, Kapadokya’nın en sakin ve huzur verici yerlerinden biridir. Terk edilmiş taş evleri ve doğal manzarasıyla gerçekten görülmeye değer taşıyan bir beldedir. Çavuşin Köyü’nde bulunan en eski kiliselerden biri olan kayaların içine oyulmuş Vaftizci Yahya Kilisesi’ne kısa bir tırmanış yolundan sonra ulaşılabiliniyor. Çavuşin Köyü’ndeki Paşabağları peri bacalarının en güzel örnekleriyle dolu mevkilerden biridir. Mantar şeklindeki peri bacalarının etkileyici özellikleri bulunuyor. Eski zamanlarda eski keşişlerin yerleşim yeri ‘Rahipler Vadisi’ olarak bilinmektedir.
Ihlara Vadisi
Kapadokya’ya 65 km. uzaklıkta Aksaray ili sınırları içinde bulunur. Ihlara Vadisi mutlaka görülmesi gereken yerlerden biri olma özelliğini taşır. Burada yüzlerce kilise, çok sayıda oyulmuş kaya kitleleri bulunur. Kanyonun tepe başlangıç noktasından kiliselerin bulunduğu dere yatağına inen yüzlerce merdiven inişte ve çıkışta gelenleri biraz zorlamasına karşın yine de görülmeye değen yerlerden biridir.
Narlı Göl
Narlı Göl Ihlara Vadisi yolu üzerinde bulunuyor. Nevşehir iline 55 km. uzaklıktadır. Yemyeşil görüntüsüyle gelenleri hayrete düşüren krater göllerinden biridir. Kükürtlü termal sularla beslenen bu göl, suyunun acı bir yapıya sahip olması nedeniyle yörede Acıgöl olarak bilinmektedir.
Kapadokya’nın yerel lezzetleri arasında en başı çeken yemek Testi Kebabı’dır. Kapadokya’ya gitmişken testi kebabı yemek isteyenler için Göreme restoranları biçilmiş kaftan denilebilir. Yörenin etli yaprak sarması ve gül böreği özellikle farklı lezzetlerin arasında yer alır. Bunun yanı sıra yaklaşık her yerde bulabileceğiniz mantı çeşitleri, şeker kullanılmadan tamamen pekmezle yapılan yöreye özgün bir tatlı olan ‘aside’ ile ünlüdür. Pastırmalı makarna ve farklı meze çeşitleri yöresel lezzetlerin yanında yer alır. Yörenin diğer lezzetleri arasında çemenle dinlendirilmiş bonfile et, pekmezli kabak tatlısı özel menüleri oluşturur. Köy ve kasabalarda en çok buğday çorbası, domates reçeli, pekmezli yoğurt yapılarak gelenlere ikramlarda bulunulur. Ana yemeklerin başında pastırmalı kuru fasulye bulunuyor. Dolaz Tatlısı her yerde bulunmayan çok eski ve geleneksel tatlılardan biri. Un, yumurta, süt ve yağla birlikte şekersiz yapılıyor. Pişen tatlının üzerine büyük bir parça petek bal konularak servis ediliyor. Kuru fasulyenin dışında mantı, güveç ve tandır yemekleri yapılmaktadır. Gelenlere buyemek ve tatlıların nasıl yapıldığına dair kurslar açılıp eğitim verilmektedir.
Okuyucularımızdan gelenler
Önceki Haber
